Exakt Precisiebeurs 2

Toeleveranciers precisie-industrie optimistisch over de komende jaren, maar: Efficiency in de precisieketen moet verbeteren

Over werk maken hightech toeleveranciers zich niet druk . Dat is er komende jaren volop, ook buiten de halfgeleiderindustrie. De uitdagingen zitten veel meer in de vraag hoe optimaliseer je samen met de klant het proces? Want juist in de keten liggen nog kansen om de efficiency te verbeteren.

De hightech toeleveringsindustrie wordt in Nederland vaak in één adem genoemd met ASML. De markt is echter breder. Ook buiten de semicon floreert hightech. “En daar krijgen wij ook werk van”, zegt Arnold Douma, directeur van het Friese Exakt Fijnmechanica, gespecialiseerd in het verspanen van kleine tot zeer kleine onderdelen. Klanten komen uit heel Europa. Douma ziet dat Europese OEM’ers werk terughalen uit het Verre Oosten en toeleveranciers dichterbij huis zoeken. Ze willen op rijafstand zitten. Ook bij de Tilburgse toeleverancier B&S Technology ziet men de vraag in de bredere precisie-industrie groeien. “Medical, healthcare en aerospace zorgen voor een grotere capaciteitsvraag. De komende jaren zien er positief uit. Er is genoeg vraag én diversiteit in producten, wat ook belangrijk is”, zegt Jeroen van Nunen, Managing Director van B&S Technology.

BSTechnology Precisiebeurs

Beschouw ons als dienstverlener

Het feit dat OEM’s in de auto willen stappen om naar hun toeleveranciers toe te gaan, sluit naadloos aan op de filosofie waarmee het team van Exakt Fijnmechanika met klanten samenwerkt. Persoonlijk contact steekt voor Arnold Douma nog altijd met kop en schouders boven een Teams-overleg uit. “De maakindustrie maakt producten. Daarom vinden we ons werk een arbeidsproces. Maar we rekenen met manuren. Wij zien onszelf meer als een dienstverlenend dan een producerend bedrijf”, merkt hij op. Communicatie, daar draait het om; van elkaar weten wat je doet. “Techniek is belangrijk, maar staat ten dienste van het proces.” Exakt Fijnmechanika maakt vooral kleine fijnmechanische componenten in aantallen die vaak ver boven de 100.000 stuks op jaarbasis liggen. Dat is een markt, zegt Douma, waarin met open vizier met de klant samenwerkt aan procesoptimalisatie. “We zeggen altijd betrek ons zo vroeg mogelijk bij je R&D club.” Want daar worden keuzes gemaakt die van belang zijn voor het uiteindelijke productieproces. Daar wordt de kiem gelegd voor optimalisatie van het productieproces. “Domweg iets 100.000 keer maken is bij ons niet per definitie goedkoper dan één keer.”

Exakt Precisiebeurs 1

Efficiëntere keten

Ook Jeroen van Nunen denkt dat de keten efficiënter kan worden door met elkaar in gesprek te gaan en samen te werken. B&S Technology organiseert soms zelfs trainingen voor de engineers van de klanten. Maakbaarheid is niet vanzelfsprekend. Voor de zekerheid stellen engineers toleranties wel eens scherper dan nodig is. “Dat brengt wel kosten met zich mee. Wij moeten daarop inspelen door met de klanten in gesprek te blijven.” Door vroeg betrokken te raken en mee te denken met de klant, kan de keten efficiënter werken. Daar valt nog veel winst te halen, aldus Van Nunen. B&S Technology wil met de productie van precisieonderdelen, productsamenstellingen, stempels en matrijzen klanten zoveel mogelijk ontzorgen; een compleet product leveren. Hiervoor haalt de toeleverancier steeds meer processen in eigen huis, bijvoorbeeld een eigen cleanroom. Jeroen van Nunen: “Zo houden we doorlooptijden in de hand.”

Automatisering

ING Research kwam afgelopen zomer in een rapport over de Nederlandse technologische industrie. De belangrijkste conclusie: de sector kan tegen 2030 nog eens qua omzet verdubbelen mits de keten de hoge productiviteitsgroei vasthoudt. Anders zal het tekort aan vakmensen de groei afremmen. Tijd dus om nog meer robots naar binnen te halen? Automatisering is een oplossing die nodig is om de capaciteitsgroei bij te benen, zegt Jeroen van Nunen. Maar Bij B&S Technology denkt men dan eerder aan automatisering over de totale lijn, inclusief de werkvoorbereiding en het meten, naast de bekende robotbelading van machines . De toeleverancier maakt een mix van proto’s en kleine series precisiecomponenten. “Robotisering voor het klein seriewerk geeft dan vooral meer rust en flexibiliteit in de productie om daarnaast ook prototypes voor onze klanten te kunnen produceren.”  Jeroen van Nunen ziet veel potentieel in de automatisering  van de werkvoorbereiding, zoals automatisch tekeningen inlezen; meettabellen en rapporten samenstellen. “Zo kun je processen strakker houden.” Hier ligt wel een rol voor CADCAM-ontwikkelaars en voor de hele precisie-industrie om tot standaardisatie te komen. Het automatisch inlezen van tekeningen is wat ASML wil met Model Based Definition (MBD). De softwarepakketten sluiten echter nog niet goed op elkaar om naadloos data in te lezen. “Maar ik zie dat daar nog geen grote stappen gezet worden.” Daarnaast merkt hij dat het veel tijd kost om alle digitale modellen door te ploeteren om de juiste toleranties te ontdekken. “Dat moet simpeler, zodat het minder tijd kost. We moeten dat slimmer doen, bijvoorbeeld met kleuren zodat we zaken makkelijker kunnen splitsen.” Standaardisatie in de keten dus.

Compleet bewerkt van de machine afhalen

Dat robotisering geen oplossing is die bij elke precisieverspaner past, blijkt ook uit de praktijk bij Exakt Fijnmechanika. Ondanks de grote series kom je er geen robots tegen. “Producten van 2 mm lengte pak je niet zo gemakkelijk met de robot”, legt Arnold Douma uit. Er wordt wel gekeken naar een rol voor cobots. Belangrijker vindt Douma het dat een product compleet afgewerkt van de machine komt. “Het Verre Oosten is altijd goedkoper qua arbeidsloon. Daarom moet het product gereed van de machine komen.” Daarnaast vindt hij dat je als toeleverancier moet open staan voor alternatieve productietechnieken. Arnold Douma gelooft nog steeds in CNC-frezen en -draaien, net als in zinkvonken, maar niet voor alle producten. Dit jaar heeft het fijnmechanisch bedrijf de eerste PECM-machine in gebruik genomen voor precisie elektrochemisch verspanen (op woensdag 16 november geeft Douma een lezing over PECM op de Precisiebeurs). “In de medische en hightech hoek zie je dat Pemmen voordelen biedt. De technologie heeft kenmerken die met andere technieken moeilijker te realiseren zijn.” Bijvoorbeeld absoluut braamvrij werken wat een complete nabewerkingsstap scheelt; geen warmte-inbreng in het materiaal. Geometrisch kent de technologie wel beperkingen; maar voor grotere series is PECM zeer geschikt. “Je moet tijdens de ontwerpfase keuzes maken.” Communicatie, zoals hij al eerder aangaf: vanaf een vroeg stadium met open vizier samenwerken met de klant.

Ander type medewerkers

Hoe gaan beide precisiebedrijven om met de schaarste aan technische vakmensen? Jeroen van Nunen noemt dit een van de trends die een stempel op de sector gaan drukken. Vergaande automatisering van de bedrijfsprocessen, zoals hij al aangaf, is een van de oplossingen waar dit kan. Daarnaast moet de sector meer samenwerken met bijvoorbeeld scholen om het imago te verbeteren. “Veel mensen denken dat een lasapparaat en een overall hightech  werk is. We moeten beter onder de aandacht brengen dat je hightech producten maakt met hightech machines.” B&S Technology werkt al met scholen samen. Desondanks ziet Jeroen van Nunen het als een uitdaging om de komende jaren de mensen binnen te krijgen die het vak willen leren. “Want dat leer je niet met een paar weken trainen.” Hoewel bij Exakt Fijnmechanika er ook vacatures open staan, klaagt Arnold Douma niet over het aantrekken van technische medewerkers. “Dat komt misschien ook doordat onze mensen schonere handen hebben dan menigeen op kantoor.” De sector zoekt in zijn ogen te vaak naar mensen die precies zijn wat de bedrijven willen. Hij vindt dat je breder moet kijken. Voor hem hoeven het geen vakmensen meer te zijn. Massaproductie is een vak apart, dat leer je in de praktijk. Hij vindt enthousiasme voor techniek en met de handen willen werken belangrijker. Samen met andere Friese maakbedrijven onderzoekt Exakt Fijnmechanika de haalbaarheid van een eigen opleiding.

Partner zijn

Klanten leggen de lat steeds hoger voor de toeleveranciers van precisiebedrijven: denk maar zaken als certificeringen, reinheid, aanleveren van meetrapporten. Schaalgrootte wordt volgens Jeroen van Nunen daarom een punt. “De papierwinkel zal voor kleinere clubs lastiger worden.” In Drachten ziet men dezelfde ontwikkeling: de eisen aan een product worden alsmaar hoger. Bij Exakt Fijnmechanika werken op elke zes productiemedewerkers vier fte’s voor de kwaliteitscontrole. “De hoge kwaliteit en in gesprek blijven met de klant laten zien dat we hier niet over productie, maar over een dienst praten”, zegt Arnold Douma. “Een dienst die we integreren in het proces van de klant, zodat die bijvoorbeeld geen kwaliteitscontrole hoef te doen.” Daar hangt een prijskaartje aan. Hierover moet je open het gesprek aangaan en ook open durven zijn over cyclustijden. “Als je daar niet toe in staat bent bij je klant, ben je uitvoerder en geen partner”, zegt Arnold Bouma. En de toeleveranciers in de precisie-industrie willen juist die partner voor de OEM’s zijn.

De toeleveringsketen voor de precisieindustrie presenteert zich tijdens de Precisiebeurs, op 16 en 17 november in de Brabanthallen in ’s Hertogenbosch.

Registreer gratis uw bezoek